فرمان دهندهها (شیرها، فنتیلها
انواع شیرها: 1) شیرهای راه دهنده 2) شیرهای کنترل فشار 3) شیرهای کنترل جریان
شیرها وظیفه - هدایت - کنترل فشار - کنترل جریان را بر عهده دارند.
برای خواندن یک شیر اول تعداد دهانه اتصال را میشماریم و سپس تعداد وضعیت را مینویسیم مثلاشیر 2/2
یعنی شیر دو حالت و دو مجرا دارد (یا باز است یا بسته
شیرهای هیدرولیکی
شیرهای هیدرولیکی در یک سیستم بطور کلی وظیفه کنترل فشار، کنترل جریان و هدایت جریانانتقالی را بعهده دارند و آنها را میتوان به سه گروه اصلی شیرهای راه دهنده و شیرهای کنترل فشار وشیرهای کنترل جریان تقسیم نمود.
شیرهای راه دهنده برای فرمان دادن و تعیین یا تعویض راه عبور مایع به دستگاههای هیدرولیک بکارمیروند که کلا توقف یا شروع سیستم از طریق این شیرها انجام میگیرد علائم شیرها (قطعاتداخلی) میتوانند حالتهای مختلفی را ایجاد نمایند مثلا باز، بسته و شروع هر حالت یا موضع با یکمربع و مسیر مایع در داخل مبرعها با خطوط و جهت آن بوسیله فلش نشان داده میشود.
برای نشان دادن مسیرهای بسته در داخل مربع اتصالها را با خط افقی کوچکی مسدود میکنیم Tبراینام گذاری شیرها از اعداد استفاده میشود عدد اول تعداد دهانه اتصال و عدد دوم تعداد حالتهای شیررا بیان میکند و این دو عدد بوسیله خط مایلی از هم جدا میشوند دهانههای کار با حروف A, B , Cدهانه فشار با حرف P و دهانههای تخلیه با حروف R, S, T نشان داده میشوند و خطوط سیگنال با حروفZ, X, Y نشان داده میشوند.
در نقشه شیرها تعداد مربعها نشانگر تعداد وضعیت شیر یعنی حالتهایی که شیر میتواند بگیردمیباشد.
شیر دارای دو وضعیت میباشد.
شیر دارای سه وضعیت میباشد.
تعداد مجراهای اتصال شیر و مسیر حرکت سیال توسط فلش نشان داده میشود که هر فلش با پیکاننشانگر دو دهانه اتصال میباشد تعداد دهانههای اتصال در یک مربع نشانگر تعداد مجراهای ورود وخروج سیال در شیر میباشد.
مسیرهای بسته توسط یک خط کوچک T شکل نشان داده میشود.
شیر فوق دارای دو مجرای ورود و خروج بعلت وجود دو مجرا در هر مربع و دو حالت بازو بسته بعلت وجود دو مربع در نقشه شیر میباشد.
پس شیر دارای یک ورودی و یک خروجی میباشد و همواره یکی از وضعیتهای باز یا بسته را داردبرای نمایش عددی شیر فوق اول عدد مجراها را نوشته و سپس تعداد وضعیت شیر را مینویسیم واین دو عدد را توسط خط مایلی از هم جدا میکنیم که میشود شیر 2/2یعنی شیر دارای دو دهانه و دووضعیت میباشد.
شیر فوق دارای سه مجرای ورود و خروج بعلت وجود سه مجرا در هر مربع و دو وضعیتبعلت وجود دو مربع در نقشه میباشد برای نمایش عددی شیر فوق ابتدا تعداد مجراها را نوشته وسپس تعداد وضعیت را مینویسیم و سپس این دو عدد را توسط خط مایلی از هم جدا میکنیم. کهمیشود شیر 3/2
حالت نرمال شیر
حالت نرمال شیر حالتی است که شیر بدون هیچگونه تحریکی دارای آن حالت باشد.
بعلت وجود فنر در شیر 2/2 فوق حالت بسته شیر حالت نرمال میباشد.
بعلت وجود فنر در طرفین شیر حالت میانی یا بسته حالت نرمال شیر میباشد.
کدگذاری شیرها به روش قدیمی
P - خط فشار
A - خط کار متصل به حرکت رفت
B - خط کار متصل به حرکت برگشت
S - R - T - خط تخلیه
X - Y - Z - خط فرمان یا خط سیگنال
کدگذاری شیرها به روش جدید
- 1 خط فشار
- 2-4-6 خط کار
- 3-5-7 خط تخلیه
- 10-12-14 خطوط فرمان یا سیگنال
شیرهایی که دارای سه حالت یا سه وضعیت میباشند و معمولا حالت نرمال شیر موضع وسطمیباشد. موضع وسط این شیرها دارای حالتهای مختلفی میباشد که هر کدام بیانگر ایجاد یکوضعیت در مدار میباشند.
اگر وضعیت نرمال شیر سه حالتی بدین شکل باشد در این حالت مجرای ورودی پمپ مسدود وخطوط A و B به خط تخلیه وصل و سیلندر خالی از فشار پمپ و تحت بار خارجی میتواند حرکترفت یا برگشت انجام دهد.
در این وضعیت مجرای P به خطوط A و T وصل و خط B مسدود میباشد که پمپ بعلت اتصال بهخط T روغن را به کارتر بر میگرداند و در پایینترین فشار سیلندر در جهت حرکت رفت تحت فشاربوده و وضعیت قفل را دارد.
در این وضعیت خط P به خط T وصل و سیال تحت فشار خارج شده از پمپ در کارتر میریزد وپمپ بدون بار کار میکند و سیلندر موقعیت خود را بعلت مسدود بودن مجراهای B و A حفظ میکند(اتصال خط P به خط T موجب زیر بار نبودن پمپ در نتیجه عمر زیاد پمپ میگردد.
در این حالت بعلت اتصال خطوط P و A و T و B به همدیگر پمپ زیر بار نبوده و سیلندر تحتنیروهای خارجی میتواند حرکت رفت یا برگشت انجام بدهد.
در این حالت خط A به خط T وصل و خطوط B و P مسدود بوده و پمپ در حالت فشار کار میکندکار فشار حاصله در خط P به اندازه تنظیم شیر اطمینان میباشد و روغن از طریق شیر اطمینان به کارترمیریزد.
در این حالت کلیه مجراها در وضعیت نرمال مسدود و در نتیجه موقعیت سیلندر بعلت مسدودشدن مجراهای A و B حفظ و پمپ در حداکثر فشار تنظیمی روی شیر اطمینان کار میکند و فشارحاصله در خط P به جهت کار کردن پمپ توسط شیر اطمینان کنترل و روغن توسط شیر اطمینان بهکارتر میریزد.
در این حالت بعلت اتصال خطوط P و T و B روغن وارد شده از خط P به کارتر برمیگردد و بعلتاتصال به خط B سیلندر را در پایینترین فشار در جهت برگشت زیربار دارد و سیلندر وضعیت خود رابه حالت موجود حفظ میکند.
در این حالت خط فشار P به خطوط کار B و A وصل و خط تخلیه T مسدود میباشد و پمپ تحتفشار تنظیمی روی شیر اطمینان کار میکند و سیلندر در حالت بدون بار در انتهای کورس حرکت رفتقرار خواهد گرفت.
جواب اینکه چرا سیلندر حرکت رفت انجام میدهد اینست که فشار مساوی در پیشانی و پشتپیستون قرار دارد اما نیروی قسمت پیشانی پسیتون بعلت سطح موثر زیاد این قسمت بیشتر میباشد.
چون نیرو برابر است با حاصلضرب فشار در سطح F = P.A با فشار ثابت مقدار نیرو در سطح بزرگتربیشتر خواهد بود.
در نتیجه چون نیروی ایجاد شده در پیشانی پیستون زیاد میباشد سیلندر حرکت رفت انجام میدهداما باید توجه داشت که نیروی حرکت رفت پیستون به اندازه زمانی نیست که خط B به خط Tوصلباشد بلکه مقدار نیروی حرکت رفت در این سیستم برابر است با نیروی پیشانی پیستون منهای نیرویپشت پیستون (F = FA1 - FA2)
به این سیستم که در خود شیر هم طراحی میشود در ارتباط با سیلندر دیفرانسیلی مدار دیفرانسیلیگفته میشود.
در مدار دیفرانسیلی با مقدار تولیدی ثابتپمپ سرعت مدار تقریبا دو برابر میگردد یا با مقدار نصفتولیدی پمپ سرعت مورد نیاز تامین میگردد. البته باید افت نیرو در موقع حرکت پیش رونده را درنظر داشت.
شناسایی شیرها
در نقشه شیرها تعداد مجراهای ورود و خروج در هر مربع نشان دهنده رقم اتصال میباشند. در نقشهشیرها تعداد مربعها نشان دهنده رقم وضعیت میباشند. برای نمایش عددی اسم شیر اول تعدادمجراها سپس تعداد وضعیت قید میگردد.
.